Cantate aufs Geburtstagsfest der Königl. Brittanischen Majestät

Dat Georg Philipp Telemann (1681 – 1767), van 1721 tot zijn dood werkzaam als muziekdirecteur in Hamburg, in 1760 een verjaardagscantate schrijft voor de Britse koning George II kan verklaard worden uit het feit dat het Duitse keurvorstelijk huis van Hannover sinds 1714 (en tot en met Queen Victoria) de Britse koningstroon bezette. George II was op dat ogenblik verwikkeld in de Zevenjarige Oorlog (1756 - 1763) die overigens al in 1754 (in Amerika en India) was begonnen, maar pas in 1756 Europa bereikte en het karakter van een wereldoorlog verkreeg doordat zich allianties vormden die alle toenmalige wereldmachten omvatten: Engeland verbonden met Pruisen, Hannover, Portugal en anderen tegen o.m Frankrijk, Spanje, Sachsen en Oostenrijk, waarbij Rusland halverwege van partij wisselde en Nederland neutraal was.
De verjaardagscantate van de vrije stad Hamburg zou evenwel nooit worden uitgevoerd want George II overleed in dat jaar (op zijn toilet) vóór zijn verjaardag en werd opgevolgd door zijn kleinzoon George III, na diens verjaardag. Telemann heeft zijn cantate daarop van een nieuwe tekst voorzien (ter ere van Frederik de Grote van Pruisen) die echter nog slechter leesbaar was dan de eerste; onze uitvoering van deze cantate (De Swaen, Amsterdam, 26/9/2010) - die nooit is uitgegeven en waarvan ook geen opnamen bestaan - is dus gebaseerd op Telemanns eigen handschrift en is daarom, in tegenstelling tot de zogenaamde premières van Graupner die wij vorig jaar uitvoerden en die allemaal wèl een eerdere uitvoering in de 18e eeuw hebben gehad, een onvervalste wereldpremière.
De cantate is geschreven voor twee vocale solisten, bas en sopraan, en een orkest bestaand uit strijkers, continuo, twee traverso's, 2 trompetten en pauken. (De ‘klinkende' i.p.v. getransponeerde notatie van de koperblazers in de partituur verraadt dat de beoogde uitvoerenden Britten waren.)
Geholpen door trompetten en pauken geeft de bas in openingsaria (1) de gezwollen tekst een passende, ietwat bombastische vertolking. De koning heeft, blijkens recitatief (2) zijn tegenstanders onlangs een vredesaanbod (Oelzweig = olijftak) gedaan. (Würgethal = moorddal, Jeremia 19:7), uiteraard op een moment dat hij enkele overwinningen heeft geboekt: Georges hoche positie wordt door de sopraan met enkele coloraturen breed uitgemeten, in een krijgslustige, door twee traversi en strijkers begeleide da-capo aria (3). Onderwerpt u, vervolgt de sopraan in het secco recitatief (4), zo niet, dan mept de koning er opnieuw op los, in het algemeen belang. Gezamenlijk doen beide solisten in hun duet (5), gesteund door trompetten en pauken, een laatste oproep tot de verslagenen. De componist voorzag dit deel van het opschrift "gebietend", maar Telemanns liefde voor de Franse muziek dwingt hem nog wel te erkennen dat bij de overwonnenen manch herrlich Licht is.