Johann Michael Bach
Es ist ein großer Gewinn (JMB12)
Cantate
Geschreven voor onbekend (sacraal)
Voor het eerst uitgevoerd: 1675?
Solisten S orkest str vla2
Totaal 1 delen, 1 koorwerk
Vertaling: Ria van Hengel
uit het Alt-Bachische Archiv, ABA II/3
beluister
downloads uitleg
Bespreking
Johann Michael Bachs (1648 - 1694) compositie met de titel Es ist ein grosser Gewinn zouden we in modern achttiende eeuws spraakgebruik een “aria” noemen; in zijn eigen tijd heette het een ‘Geistlich Konzert’, de voorloper van de (meerdelige) cantate die solozang en instrumenten (anders dan het orgel of een continuogroep) in de kerkmuziek introduceerde. De tekst, een oproep tot eenvoud en bescheidenheid, is ontleend aan de Eerste brief van de apostel Paulus aan zijn leerling Timoteüs (1 Tim. 6:6-8). Es ist ein grosser Gewinn is geschreven voor een sopraan, begeleid door continuo en drie violen waarvan de eerste en hoogste in de overgeleverde partituur als ‘violino piccolo’ of ‘quart violino’ wordt aangeduid.
Het stuk verdeelt de tekst in drie delen: het middendeel op de woorden darum offenbar .... hinausbringen. staat in een snelle 3/2 maat waarvan alleen het notenbeeld, door het gebruik van de antieke halve noten, traag oogt.
1. Aria (S)
sopraan, strijkers, altviool 2
Es ist aber ein großer Gewinn, | Het is grote winst |
wer gottselig ist und lässet ihn genügen. | om godvruchtig en tevreden te zijn. |
Denn wir haben nichts in die Welt gebracht; | Want wij hebben niets in de wereld gebracht, |
darum offenbar ist, | dat is duidelijk , |
wir werden auch nichts hinausbringen. | en we zullen er ook niets uit meenemen. |
Wenn wir aber Nahrung und Kleider haben, | Laten we tevreden zijn |
so lasset uns begnügen. | als we voedsel en kleding hebben. |