Eduard van Hengel

Johann Sebastian Bach vocale werken

Christoph Graupner

Machet die Tore weit (GWV 1101-27)

Cantate

Geschreven voor 1e Advent

Voor het eerst uitgevoerd: 30 nov 1727

Libretto: Johann Conrad Lichtenberg

Bespreking

Christoph Graupner (1683-1760) componeerde gedurende zijn vijftigjarig dienstverband als kapelmeester aan het hof van Hessen-Darmstadt zeker 1400 cantates, veelal op tekst van zijn zwager, de theoloog Johann Conrad Lichtenberg. In zijn cantate voor de eerste Advent 1727 citeert hij, minder prominent dan Bach, het koraal Nun komm, der Heiden Heiland, maar anders dan Bach refereert hij met de titeltekst expliciet aan het evangelie van de eerste Adventszondag, Mattheus 21: 1-9, het verhaal van Jezus' glorieuze intocht in Jeruzalem dat narratief weliswaar bij Palmpasen behoort maar hier opduikt omdat het verwijst naar de oud-testamentische profetie van een Messias die op een ezel zijn entree maakt, Psalm 24: Machet die Tore weit. Stilistisch is Graupner ‘moderner' dan Bach, polyfonie en contrapunt treffen we bij hem nauwelijks meer aan; wel toont hij zich, evenals Bach, verknocht aan het koraal. (25-26/11/2006)