Eduard van Hengel

Johann Sebastian Bach vocale werken

Georg Melchior Hoffmann

Meine Seel erhebt den Herren (Magnificat in a) (BWV Anh.21)

Geschreven voor 1e Advent

Voor het eerst uitgevoerd: 1707?

Deze cantate werd de afgelopen jaren nooit uitgevoerd

downloads uitleg

Bespreking

Georg Melchior Hoffmann (1679 - 1715) studeerde vanaf 1702 in Leipzig waar hij eerst lid  was van het door Telemann opgerichte Collegium Musicum en na diens vertrek in 1705 leider. Hij was muzikaal leider van Leipzigs Neue Kirche en componeerde o.m. instrumentaal werk, missen, cantates en opera's voor de toen nog bestaande Leipziger opera. In 1714 was hij met J.S.Bach sollicitant voor de organistenpost te Halle waarvoor uiteindelijk beiden bedankten. Bij zijn overlijden op 36-jarige leeftijd was hij een beroemd componist.
Zijn solocantate voor sopraan Meine Seele erhebt den Herren wordt gezien zijn kamermuzikale bezetting wel als Kleines Magnificat aangeduid. De oude Bachgesellschaft beschouwde het als een jeugdwerk van Bach maar het raakte zoek voor ‘t gepubliceerd kon worden en kreeg dus - anders dan de eveneens aan Hoffmann toegeschreven BWV 53 en 189 - nooit een BWV-nummer. Sinds 1982 staat Hoffmanns auteurschap vast en is het stuk verbannen naar de BWV-aanhang, Anh.I/21, de verzameling ooit ten onrechte aan Bach toegeschreven werken.
De solosopraan, die afwisselend wordt begeleid door continuo, strijkers en traverso, kan, technisch gezien. nooit een jongenssopraan zijn geweest en dus zal Meine Seel erhebt den Herren dus ook nooit in een kerk zijn uitgevoerd.
Anders dan Bachs BWV 10 en Hoffmanns BWV 189 volgt dit stuk zonder parafraseringen de letterlijke tekst van het Lucas-evangelie en Luthers Deutsche Magnificat. Lucas' negen versregels plus de twee regels doxologie zijn verdeeld over tien aria's en recitatieven: alleen recitatief 2 behandelt twee versregels. De gregoriaanse koraalmelodie klinkt alleen in het voorlaatste deel, een koraalbewerking waarin de sopraan gesecondeerd wordt door een drukke begeleiding van unisono strijkers. (De Swaen, 28 juni 2009)