Wer nur den lieben Gott lässt walten (BWV 93)
Johann Sebastian Bach
1. Koor | |
|---|---|
| Wer nur den lieben Gott läßt walten, | Wie de goede God maar laat regeren |
| und hoffet auf ihn allezeit, | en altijd op hem hoopt, |
| den wird er wunderlich erhalten | die zal hij wonderbaarlijk behoeden |
| in allem Kreuz und Traurigkeit. | in alle nood en droefheid. |
| Wer Gott, dem Allerhöchsten, traut, | Wie op God, de Allerhoogste, vertrouwt, |
| der hat auf keinen Sand gebaut. | die heeft niet op zand gebouwd. |
2. Recitatief & koraal (B) | |
| Was helfen uns die schweren Sorgen? | Wat helpt het om ons grote zorgen te maken? |
| Sie drücken nur das Herz | Ze drukken alleen maar op ons hart |
| mit Zentner Pein, mit tausend Angst und Schmerz. | met tonnen pijn, met duizend angsten en smarten. |
| Was hilft uns unser Weh und Ach? | Wat helpt het om ach en wee te roepen? |
| Es bringt nur bittres Ungemach. | Het brengt alleen maar bitter ongeluk. |
| Was hilft es? daß wir alle Morgen | Wat helpt het dat wij elke morgen |
| mit Seufzen von dem Schlaf aufstehn | zuchtend opstaan uit de slaap |
| und mit beträntem Angesicht | en met betraand gezicht |
| des Nachts zu Bette gehn? | 's nachts naar bed gaan? |
| Wir machen unser Kreuz und Leid | We maken ons kruis en ons leed |
| durch bange Traurigkeit nur größer. | met dat angstige treuren alleen maar groter. |
| Drum tut ein Christ viel besser, | Een christen doet er dus veel beter aan |
| er trägt sein Kreuz mit christlicher Gelassenheit. | om zijn kruis met christelijke kalmte te dragen. |
3. Aria (T) | |
| Man halte nur ein wenig stille, | Laten we maar een beetje stil zijn |
| wenn sich die Kreuzesstunde naht, | als het lijdensuur nadert, |
| denn unsres Gottes Gnadenwille | want de genadige wil van onze God |
| verläßt uns nie mit Rat und Tat. | verlaat ons nooit met raad en daad. |
| Gott, der die Auserwählten kennt, | God, die de uitverkorenen kent, |
| Gott, der sich uns ein Vater nennt, | God, die zich onze Vader noemt, |
| wird endlich allen Kummer wenden | zal uiteindelijk al ons leed afwenden |
| und seinen Kindern Hilfe senden. | en zijn kinderen hulp sturen. |
4. Aria / Duet (S, A) en koraal | |
| Er kennt die rechten Freudenstunden, | Hij kent de ware uren van vreugde, |
| er weiß wohl, wenn es nützlich sei. | hij weet wanneer het nuttig is. |
| Wenn er uns nur hat treu erfunden | Als hij maar ziet dat wij trouw zijn |
| und merket keine Heuchelei: | en geen huichelarij aantreft, |
| so kömmt Gott, eh wir uns versehn, | dan komt God voordat wij erop bedacht zijn |
| und lässet uns viel Gut’s geschehn. | en hij laat ons veel goeds ten deel vallen. |
5. Recitatief & koraal (T) | |
| Denk nicht in deiner Drangsalshitze, | Denk niet in de hitte van je ellende, |
| wenn Blitz und Donner kracht | wanneer bliksem en donder knallen |
| und dir ein schwüles Wetter bange macht, | en broeierig weer je bang maakt, |
| daß du von Gott verlassen seist. | dat je door God bent verlaten. |
| Gott bleibt auch in der größten Not, | God blijft ook in de grootste nood, |
| ja gar bis in den Tod | ja, zelfs tot in de dood, |
| mit seiner Gnade bei den Seinen. | met zijn genade bij de zijnen. |
| Du darfst nicht meinen, | Je moet niet denken |
| daß dieser Gott im Schoße sitze, | dat diegene in de schoot van God zit |
| der täglich, wie der reiche Mann, | die elke dag, zoals de rijke man |
| in Lust und Freuden leben kann. | in genot en plezier kan leven. |
| Der sich mit stetem Glücke speist, | Wie zich tegoed doet aan een voortdurend geluk, |
| bei lauter guten Tagen, muß oft zuletzt, | met louter goede dagen, moet vaak ten slotte, |
| nachdem er sich an eitler Lust ergötzt: | nadat hij heeft genoten van ijdele lust, |
| „Der Tod in Töpfen!“ sagen. | zeggen: ''De dood zit in de pot!'' |
| Die Folgezeit verändert viel! | De tijd daarna verandert er veel! |
| Hat Petrus gleich die ganze Nacht | Hoewel Petrus de hele nacht |
| mit leerer Arbeit zugebracht | tevergeefs heeft gezwoegd |
| und nichts gefangen: | en niets heeft gevangen, |
| auf Jesu Wort kann er noch | kan hij op het woord van Jezus |
| einen Zug erlangen. | toch nog een netvol binnenhalen. |
| Drum traue nur in Armut, Kreuz und Pein | Vertrouw dus in armoede, kruis en pijn |
| auf deines Jesus Güte | alleen op de goedheid van jouw Jezus |
| mit gläubigem Gemüte. | met een gelovig gemoed. |
| Nach Regen gibt er Sonnenschein | Na regen schenkt hij zonneschijn |
| und setzet Jeglichem sein Ziel. | en hij geeft iedereen zijn bestemming. |
6. Aria (S) | |
| Ich will auf den Herren schaun | Ik wil naar de Heer opzien |
| und stets meinem Gott vertraun. | en steeds op mijn God vertrouwen. |
| Er ist der rechte Wundersmann, | Hij is de ware wonderdoener, |
| der die Reichen arm und bloß | die de rijken arm en ledig |
| und die Armen reich und groß | en de armen rijk en groot |
| nach seinem Willen machen kann. | kan maken naar zijn wil. |
7. Koraal | |
| Sing, bet und geh auf Gottes Wegen, | Zing, bid en bewandel Gods wegen, |
| verricht das Deine nur getreu | doe getrouw wat je doen moet |
| und trau des Himmels reichem Segen, | en vertrouw op de rijke zegen van de hemel, |
| so wird er bei dir werden neu; | dan zal die bij jou nieuw worden; |
| denn welcher seine Zuversicht | want wie op God vertrouwt, |
| auf Gott setzt, den verläßt er nicht. | die verlaat hij niet. |
| Libretto: Andreas Stübel (?) | Vertaling: Ria van Hengel |
Kale tekst origineel
1. Koor
Wer nur den lieben Gott läßt walten,
und hoffet auf ihn allezeit,
den wird er wunderlich erhalten
in allem Kreuz und Traurigkeit.
Wer Gott, dem Allerhöchsten, traut,
der hat auf keinen Sand gebaut.
2. Recitatief & koraal (B)
Was helfen uns die schweren Sorgen?
Sie drücken nur das Herz
mit Zentner Pein, mit tausend Angst und Schmerz.
Was hilft uns unser Weh und Ach?
Es bringt nur bittres Ungemach.
Was hilft es? daß wir alle Morgen
mit Seufzen von dem Schlaf aufstehn
und mit beträntem Angesicht
des Nachts zu Bette gehn?
Wir machen unser Kreuz und Leid
durch bange Traurigkeit nur größer.
Drum tut ein Christ viel besser,
er trägt sein Kreuz mit christlicher Gelassenheit.
3. Aria (T)
Man halte nur ein wenig stille,
wenn sich die Kreuzesstunde naht,
denn unsres Gottes Gnadenwille
verläßt uns nie mit Rat und Tat.
Gott, der die Auserwählten kennt,
Gott, der sich uns ein Vater nennt,
wird endlich allen Kummer wenden
und seinen Kindern Hilfe senden.
4. Aria / Duet (S, A) en koraal
Er kennt die rechten Freudenstunden,
er weiß wohl, wenn es nützlich sei.
Wenn er uns nur hat treu erfunden
und merket keine Heuchelei:
so kömmt Gott, eh wir uns versehn,
und lässet uns viel Gut’s geschehn.
5. Recitatief & koraal (T)
Denk nicht in deiner Drangsalshitze,
wenn Blitz und Donner kracht
und dir ein schwüles Wetter bange macht,
daß du von Gott verlassen seist.
Gott bleibt auch in der größten Not,
ja gar bis in den Tod
mit seiner Gnade bei den Seinen.
Du darfst nicht meinen,
daß dieser Gott im Schoße sitze,
der täglich, wie der reiche Mann,
in Lust und Freuden leben kann.
Der sich mit stetem Glücke speist,
bei lauter guten Tagen, muß oft zuletzt,
nachdem er sich an eitler Lust ergötzt:
„Der Tod in Töpfen!“ sagen.
Die Folgezeit verändert viel!
Hat Petrus gleich die ganze Nacht
mit leerer Arbeit zugebracht
und nichts gefangen:
auf Jesu Wort kann er noch
einen Zug erlangen.
Drum traue nur in Armut, Kreuz und Pein
auf deines Jesus Güte
mit gläubigem Gemüte.
Nach Regen gibt er Sonnenschein
und setzet Jeglichem sein Ziel.
6. Aria (S)
Ich will auf den Herren schaun
und stets meinem Gott vertraun.
Er ist der rechte Wundersmann,
der die Reichen arm und bloß
und die Armen reich und groß
nach seinem Willen machen kann.
7. Koraal
Sing, bet und geh auf Gottes Wegen,
verricht das Deine nur getreu
und trau des Himmels reichem Segen,
so wird er bei dir werden neu;
denn welcher seine Zuversicht
auf Gott setzt, den verläßt er nicht.
Libretto: Andreas Stübel (?)
Kale tekst Nederlandse vertaling
1. Koor
Wie de goede God maar laat regeren
en altijd op hem hoopt,
die zal hij wonderbaarlijk behoeden
in alle nood en droefheid.
Wie op God, de Allerhoogste, vertrouwt,
die heeft niet op zand gebouwd.
2. Recitatief & koraal (B)
Wat helpt het om ons grote zorgen te maken?
Ze drukken alleen maar op ons hart
met tonnen pijn, met duizend angsten en smarten.
Wat helpt het om ach en wee te roepen?
Het brengt alleen maar bitter ongeluk.
Wat helpt het dat wij elke morgen
zuchtend opstaan uit de slaap
en met betraand gezicht
's nachts naar bed gaan?
We maken ons kruis en ons leed
met dat angstige treuren alleen maar groter.
Een christen doet er dus veel beter aan
om zijn kruis met christelijke kalmte te dragen.
3. Aria (T)
Laten we maar een beetje stil zijn
als het lijdensuur nadert,
want de genadige wil van onze God
verlaat ons nooit met raad en daad.
God, die de uitverkorenen kent,
God, die zich onze Vader noemt,
zal uiteindelijk al ons leed afwenden
en zijn kinderen hulp sturen.
4. Aria / Duet (S, A) en koraal
Hij kent de ware uren van vreugde,
hij weet wanneer het nuttig is.
Als hij maar ziet dat wij trouw zijn
en geen huichelarij aantreft,
dan komt God voordat wij erop bedacht zijn
en hij laat ons veel goeds ten deel vallen.
5. Recitatief & koraal (T)
Denk niet in de hitte van je ellende,
wanneer bliksem en donder knallen
en broeierig weer je bang maakt,
dat je door God bent verlaten.
God blijft ook in de grootste nood,
ja, zelfs tot in de dood,
met zijn genade bij de zijnen.
Je moet niet denken
dat diegene in de schoot van God zit
die elke dag, zoals de rijke man
in genot en plezier kan leven.
Wie zich tegoed doet aan een voortdurend geluk,
met louter goede dagen, moet vaak ten slotte,
nadat hij heeft genoten van ijdele lust,
zeggen: ''De dood zit in de pot!''
De tijd daarna verandert er veel!
Hoewel Petrus de hele nacht
tevergeefs heeft gezwoegd
en niets heeft gevangen,
kan hij op het woord van Jezus
toch nog een netvol binnenhalen.
Vertrouw dus in armoede, kruis en pijn
alleen op de goedheid van jouw Jezus
met een gelovig gemoed.
Na regen schenkt hij zonneschijn
en hij geeft iedereen zijn bestemming.
6. Aria (S)
Ik wil naar de Heer opzien
en steeds op mijn God vertrouwen.
Hij is de ware wonderdoener,
die de rijken arm en ledig
en de armen rijk en groot
kan maken naar zijn wil.
7. Koraal
Zing, bid en bewandel Gods wegen,
doe getrouw wat je doen moet
en vertrouw op de rijke zegen van de hemel,
dan zal die bij jou nieuw worden;
want wie op God vertrouwt,
die verlaat hij niet.
Vertaling: Ria van Hengel