Ich hab in Gottes Herz und Sinn (BWV 92)
Johann Sebastian Bach
1. Koor | |
|---|---|
| Ich hab in Gottes Herz und Sinn | Ik heb mijn hart en geest |
| mein Herz und Sinn ergeben, | overgegeven aan hart en geest van God; |
| was böse scheint, ist mein Gewinn, | wat slecht lijkt is voor mij winst, |
| der Tod selbst ist mein Leben. | zelfs de dood is mijn leven. |
| Ich bin ein Sohn | Ik ben een zoon |
| des, der den Thron | van degene die de troon |
| des Himmels aufgezogen; | van de hemel heeft opgericht; |
| ob er gleich schlägt | hoewel hij slaat |
| und Kreuz auflegt, | en leed oplegt, |
| bleibt doch sein Herz gewogen. | blijft zijn hart toch toegenegen. |
2. Recitatief (B) en koraal | |
| Es kann mir fehlen nimmermehr! | Het kan mij nooit aan iets ontbreken! |
| Es müssen eh'r, | Nog eerder zullen, |
| wie selbst der treue Zeuge spricht, | zoals de getrouwe getuige zelf zegt, |
| mit Prasseln und mit grausem Knallen | met gekletter en verschrikkelijk kabaal |
| die Berge und die Hügel fallen: | de bergen en de heuvels vallen, |
| mein Heiland aber trüget nicht, | dan dat mijn Verlosser ons zou bedriegen. |
| mein Vater muß mich lieben. | Mijn Vader heeft mij lief. |
| Durch Jesu rotes Blut | Door het rode bloed van Jezus |
| bin ich in seine Hand geschrieben; | ben ik in zijn hand geschreven, |
| er schützt mich doch! | hij beschermt mij toch! |
| Wenn er mich auch gleich wirft ins Meer, | Al gooit hij mij ook in de zee, |
| so lebt der Herr auf großen Wassern noch, | ook op grote wateren leeft de Heer, |
| der hat mir selbst mein Leben zugeteilt, | die mij zelf mijn leven heeft geschonken, |
| drum werden sie mich nicht ersäufen. | daarom zullen ze mij niet verzwelgen. |
| Wenn mich die Wellen schon ergreifen | Ook al grijpen de golven mij |
| und ihre Wut mit mir zum Abgrund eilt, | en stort hun woede zich met mij in de afgrond, |
| so will er mich nur üben, | hij wil mij alleen maar oefenen |
| ob ich an Jonam werde denken, | om aan Jona te denken |
| ob ich den Sinn mit Petro auf ihn werde lenken. | en met Petrus mijn geest op hem te richten. |
| Er will mich stark im Glauben machen, | Hij wil mij sterk maken in het geloof, |
| er will vor meine Seele wachen | hij wil waken over mijn ziel |
| und mein Gemüt, | en mijn gemoed, |
| das immer wankt und weicht, | dat altijd wankelt en wijkt, |
| in seiner Güt, | in zijn goedheid, |
| der an Beständigkeit nichts gleicht, | waarvan de bestendigheid onvergelijkbaar is, |
| gewöhnen fest zu stehen. | leren om standvastig te zijn. |
| Mein Fuß soll fest | Mijn voet zal stevig |
| bis an der Tage letzten Rest | tot in de laatste dagen |
| sich hier auf diesen Felsen gründen. | op deze rots gevestigd zijn. |
| Halt ich denn Stand, | Als ik dan standhoud, |
| und lasse mich in felsenfestem Glauben finden, | en mij laat vinden in een rotsvast geloof |
| weiß seine Hand, | dan weet zijn hand, |
| die er mir schon vom Himmel beut, | die hij me al vanuit de hemel toesteekt, |
| zu rechter Zeit | op het juiste moment |
| mich wieder zu erhöhen. | mij weer omhoog te trekken. |
3. Aria (T) | |
| Seht, seht! wie reißt, wie bricht, wie fällt, | Kijk, kijk hoe datgene scheurt, breekt, instort, |
| was Gottes starker Arm nicht hält. | wat niet wordt vastgehouden door Gods sterke arm. |
| Seht aber fest und unbeweglich prangen, | Maar kijk hoe datgene stevig en onbeweeglijk straalt |
| was unser Held mit seiner Macht umfangen. | wat door de macht van onze held wordt omvat. |
| Laßt Satan wüten, rasen, krachen, | Laat Satan maar woeden, razen, daveren, |
| der starke Gott wird uns | de sterke God zal ons |
| unüberwindlich machen. | onoverwinnelijk maken. |
4. Aria / koraal (A) | |
| Zudem ist Weisheit und Verstand | Bovendien zijn wijsheid en verstand |
| bei ihm ohn alle Maßen, | bij hem bovenmatig groot, |
| Zeit, Ort und Stund ist ihm bekannt, | Hij kent de tijd, de plaats en het uur |
| zu tun und auch zu lassen. | waarop gedaan en gelaten moet worden. |
| Er weiß, wenn Freud, er weiß, wenn Leid | Hij weet wanneer vreugde, hij weet wanneer leed |
| uns, seinen Kindern, diene, | gunstig is voor ons, zijn kinderen, |
| und was er tut, ist alles gut, | en alles wat hij doet is goed, |
| ob's noch so traurig schiene. | al lijkt het nog zo treurig. |
5. Recitatief (T) | |
| Wir wollen nun nicht länger zagen | Wij willen nu niet langer vreesachtig zijn |
| und uns mit Fleisch und Blut, | en niet meer met vlees en bloed |
| weil wir in Gottes Hut, | in angst leven zoals we tot nu toe deden, |
| so furchtsam wie bisher befragen. | want we zijn toch in Gods hoede. |
| Ich denke dran, wie Jesus | Ik denk eraan hoe Jezus |
| nicht gefürcht' das tausendfache Leiden; | niet bang was voor het duizendvoudige lijden; |
| er sah es an | hij beschouwde het |
| als eine Quelle ewger Freuden. | als een bron van eeuwige vreugde. |
| Und dir, mein Christ, | En voor jou, beste christen, |
| wird deine Angst und Qual, | zullen je angst en ellende, |
| dein bitter Kreuz und Pein | je bittere kruis en pijn |
| um Jesu willen Heil und Zucker sein. | om Jezus' wil heil en zoetheid zijn. |
| Vertraue Gottes Huld | Vertrouw op Gods genade |
| und merke noch, was nötig ist: | en denk aan wat nodig is: |
| Geduld! Geduld! | geduld, geduld! |
6. Aria (B) | |
| Das Brausen/Stürmen von den rauhen Winden | Het gieren van de ruwe winden |
| macht, daß wir volle Ähren finden. | maakt dat wij volle aren vinden. |
| Des Kreuzes Ungestüm | De heftigheid van het kruis |
| schafft bei den Christen Frucht, | maakt de christenen bang, |
| drum laßt uns alle unser Leben | laten wij dus allemaal ons leven |
| dem weisen Herrscher ganz ergeben. | geheel overgeven aan de wijze Heerser. |
| Küßt seines Sohnes Hand, | Kus de hand van zijn Zoon, |
| verehrt die treue Zucht. | houd getrouw de trouw in ere. |
7. Recitatief (S, A, T, B) en koor (SATB) | |
| Ei nun, mein Gott, | Nu laat ik mij, mijn God, |
| so fall ich dir getrost in deine Hände. | gerustgesteld in uw handen vallen. |
| (B) So spricht der Gott gelaß'ne Geist, | Zo spreekt de in God rustende geest |
| wenn er des Heilands Brudersinn | wanneer hij de broederlijke liefde van de Verlosser |
| und Gottes Treue gläubig preist. | en de trouw van God gelovig prijst. |
| Nimm mich, und mache es mit mir | Neem mij en blijf bij mij |
| bis an mein letztes Ende. | tot het einde van mijn dagen. |
| (T) Ich weiß gewiß, | Ik weet zeker |
| daß ich ohnfehlbar selig bin, | dat ik absoluut zalig ben |
| wenn meine Not und mein Bekümmernis | als mijn nood en mijn verdriet |
| von dir so wird geendigt werden: | door u zo worden beëindigd |
| Wie du wohl weißt, daß meinem Geist | Zoals u wel weet dat dat nuttig is |
| dadurch sein Nutz entstehe, | voor mijn geest. |
| (A) daß schon auf dieser Erden, | dat al op deze aarde, |
| dem Satan zum Verdruß, | tot ergernis van Satan, |
| dein Himmelreich sich in mir zeigen muß | uw hemelrijk in mij zichtbaar moet worden |
| und deine Ehr je mehr und mehr | en dat uw eer steeds verder |
| sich in ihr selbst erhöhe. | wordt verhoogd. |
| (S) So kann mein Herz nach deinem Willen | Zo kan mijn hart naar uw wil |
| sich, o mein Jesu, selig stillen, | zalig tot rust komen, o mijn Jezus, |
| und ich kann bei gedämpften Saiten | en ik kan met gedempte snaren |
| dem Friedensfürst ein neues Lied bereiten. | een nieuw lied voor de Vredevorst zingen. |
8. Aria (S) | |
| Meinem Hirten bleib ich treu. | Mijn Herder blijf ik trouw. |
| Will er mir den Kreuzkelch füllen, | Als hij mijn kruisbeker wil vullen, |
| ruh ich ganz in seinem Willen, | dan voeg ik mij geheel naar zijn wil, |
| er steht mir im Leiden bei. | hij staat me bij in het lijden. |
| Es wird dennoch, nach dem Weinen, | Toch zal na het geween |
| Jesu Sonne wieder scheinen. | Jezus' zon weer schijnen. |
| Meinem Hirten bleib ich treu. | Mijn Herder blijf ik trouw. |
| Jesu leb ich, der wird walten, | Ik leef voor Jezus, hij zal besturen, |
| freu dich, Herz, du sollst erkalten, | verheug je, hart, jij zult sterven, |
| Jesus hat genug getan. | Jezus heeft betaald. |
| Amen: Vater, nimm mich an! | Amen: Vader, neem mij aan! |
9. Koraal | |
| Soll ich denn auch des Todes Weg | Als ik dan ook de duistere weg |
| und finstre Straße reisen, | van de dood moet afleggen, |
| wohlan! ich tret auf Bahn und Steg, | kom aan, dan neem ik de baan en het pad |
| den mir dein' Augen weisen. | die uw ogen mij zullen wijzen. |
| Du bist mein Hirt, der alles wird | U bent mijn Herder, |
| zu solchem Ende kehren, | die ervoor zal zorgen |
| daß ich einmal in deinem Saal | dat ik u eens in uw zaal |
| dich ewig möge ehren. | eeuwig mag eren. |
| Libretto: Andreas Stübel (?) | Vertaling: Ria van Hengel |
Kale tekst origineel
1. Koor
Ich hab in Gottes Herz und Sinn
mein Herz und Sinn ergeben,
was böse scheint, ist mein Gewinn,
der Tod selbst ist mein Leben.
Ich bin ein Sohn
des, der den Thron
des Himmels aufgezogen;
ob er gleich schlägt
und Kreuz auflegt,
bleibt doch sein Herz gewogen.
2. Recitatief (B) en koraal
Es kann mir fehlen nimmermehr!
Es müssen eh'r,
wie selbst der treue Zeuge spricht,
mit Prasseln und mit grausem Knallen
die Berge und die Hügel fallen:
mein Heiland aber trüget nicht,
mein Vater muß mich lieben.
Durch Jesu rotes Blut
bin ich in seine Hand geschrieben;
er schützt mich doch!
Wenn er mich auch gleich wirft ins Meer,
so lebt der Herr auf großen Wassern noch,
der hat mir selbst mein Leben zugeteilt,
drum werden sie mich nicht ersäufen.
Wenn mich die Wellen schon ergreifen
und ihre Wut mit mir zum Abgrund eilt,
so will er mich nur üben,
ob ich an Jonam werde denken,
ob ich den Sinn mit Petro auf ihn werde lenken.
Er will mich stark im Glauben machen,
er will vor meine Seele wachen
und mein Gemüt,
das immer wankt und weicht,
in seiner Güt,
der an Beständigkeit nichts gleicht,
gewöhnen fest zu stehen.
Mein Fuß soll fest
bis an der Tage letzten Rest
sich hier auf diesen Felsen gründen.
Halt ich denn Stand,
und lasse mich in felsenfestem Glauben finden,
weiß seine Hand,
die er mir schon vom Himmel beut,
zu rechter Zeit
mich wieder zu erhöhen.
3. Aria (T)
Seht, seht! wie reißt, wie bricht, wie fällt,
was Gottes starker Arm nicht hält.
Seht aber fest und unbeweglich prangen,
was unser Held mit seiner Macht umfangen.
Laßt Satan wüten, rasen, krachen,
der starke Gott wird uns
unüberwindlich machen.
4. Aria / koraal (A)
Zudem ist Weisheit und Verstand
bei ihm ohn alle Maßen,
Zeit, Ort und Stund ist ihm bekannt,
zu tun und auch zu lassen.
Er weiß, wenn Freud, er weiß, wenn Leid
uns, seinen Kindern, diene,
und was er tut, ist alles gut,
ob's noch so traurig schiene.
5. Recitatief (T)
Wir wollen nun nicht länger zagen
und uns mit Fleisch und Blut,
weil wir in Gottes Hut,
so furchtsam wie bisher befragen.
Ich denke dran, wie Jesus
nicht gefürcht' das tausendfache Leiden;
er sah es an
als eine Quelle ewger Freuden.
Und dir, mein Christ,
wird deine Angst und Qual,
dein bitter Kreuz und Pein
um Jesu willen Heil und Zucker sein.
Vertraue Gottes Huld
und merke noch, was nötig ist:
Geduld! Geduld!
6. Aria (B)
Das Brausen/Stürmen von den rauhen Winden
macht, daß wir volle Ähren finden.
Des Kreuzes Ungestüm
schafft bei den Christen Frucht,
drum laßt uns alle unser Leben
dem weisen Herrscher ganz ergeben.
Küßt seines Sohnes Hand,
verehrt die treue Zucht.
7. Recitatief (S, A, T, B) en koor (SATB)
Ei nun, mein Gott,
so fall ich dir getrost in deine Hände.
(B) So spricht der Gott gelaß'ne Geist,
wenn er des Heilands Brudersinn
und Gottes Treue gläubig preist.
Nimm mich, und mache es mit mir
bis an mein letztes Ende.
(T) Ich weiß gewiß,
daß ich ohnfehlbar selig bin,
wenn meine Not und mein Bekümmernis
von dir so wird geendigt werden:
Wie du wohl weißt, daß meinem Geist
dadurch sein Nutz entstehe,
(A) daß schon auf dieser Erden,
dem Satan zum Verdruß,
dein Himmelreich sich in mir zeigen muß
und deine Ehr je mehr und mehr
sich in ihr selbst erhöhe.
(S) So kann mein Herz nach deinem Willen
sich, o mein Jesu, selig stillen,
und ich kann bei gedämpften Saiten
dem Friedensfürst ein neues Lied bereiten.
8. Aria (S)
Meinem Hirten bleib ich treu.
Will er mir den Kreuzkelch füllen,
ruh ich ganz in seinem Willen,
er steht mir im Leiden bei.
Es wird dennoch, nach dem Weinen,
Jesu Sonne wieder scheinen.
Meinem Hirten bleib ich treu.
Jesu leb ich, der wird walten,
freu dich, Herz, du sollst erkalten,
Jesus hat genug getan.
Amen: Vater, nimm mich an!
9. Koraal
Soll ich denn auch des Todes Weg
und finstre Straße reisen,
wohlan! ich tret auf Bahn und Steg,
den mir dein' Augen weisen.
Du bist mein Hirt, der alles wird
zu solchem Ende kehren,
daß ich einmal in deinem Saal
dich ewig möge ehren.
Libretto: Andreas Stübel (?)
Kale tekst Nederlandse vertaling
1. Koor
Ik heb mijn hart en geest
overgegeven aan hart en geest van God;
wat slecht lijkt is voor mij winst,
zelfs de dood is mijn leven.
Ik ben een zoon
van degene die de troon
van de hemel heeft opgericht;
hoewel hij slaat
en leed oplegt,
blijft zijn hart toch toegenegen.
2. Recitatief (B) en koraal
Het kan mij nooit aan iets ontbreken!
Nog eerder zullen,
zoals de getrouwe getuige zelf zegt,
met gekletter en verschrikkelijk kabaal
de bergen en de heuvels vallen,
dan dat mijn Verlosser ons zou bedriegen.
Mijn Vader heeft mij lief.
Door het rode bloed van Jezus
ben ik in zijn hand geschreven,
hij beschermt mij toch!
Al gooit hij mij ook in de zee,
ook op grote wateren leeft de Heer,
die mij zelf mijn leven heeft geschonken,
daarom zullen ze mij niet verzwelgen.
Ook al grijpen de golven mij
en stort hun woede zich met mij in de afgrond,
hij wil mij alleen maar oefenen
om aan Jona te denken
en met Petrus mijn geest op hem te richten.
Hij wil mij sterk maken in het geloof,
hij wil waken over mijn ziel
en mijn gemoed,
dat altijd wankelt en wijkt,
in zijn goedheid,
waarvan de bestendigheid onvergelijkbaar is,
leren om standvastig te zijn.
Mijn voet zal stevig
tot in de laatste dagen
op deze rots gevestigd zijn.
Als ik dan standhoud,
en mij laat vinden in een rotsvast geloof
dan weet zijn hand,
die hij me al vanuit de hemel toesteekt,
op het juiste moment
mij weer omhoog te trekken.
3. Aria (T)
Kijk, kijk hoe datgene scheurt, breekt, instort,
wat niet wordt vastgehouden door Gods sterke arm.
Maar kijk hoe datgene stevig en onbeweeglijk straalt
wat door de macht van onze held wordt omvat.
Laat Satan maar woeden, razen, daveren,
de sterke God zal ons
onoverwinnelijk maken.
4. Aria / koraal (A)
Bovendien zijn wijsheid en verstand
bij hem bovenmatig groot,
Hij kent de tijd, de plaats en het uur
waarop gedaan en gelaten moet worden.
Hij weet wanneer vreugde, hij weet wanneer leed
gunstig is voor ons, zijn kinderen,
en alles wat hij doet is goed,
al lijkt het nog zo treurig.
5. Recitatief (T)
Wij willen nu niet langer vreesachtig zijn
en niet meer met vlees en bloed
in angst leven zoals we tot nu toe deden,
want we zijn toch in Gods hoede.
Ik denk eraan hoe Jezus
niet bang was voor het duizendvoudige lijden;
hij beschouwde het
als een bron van eeuwige vreugde.
En voor jou, beste christen,
zullen je angst en ellende,
je bittere kruis en pijn
om Jezus' wil heil en zoetheid zijn.
Vertrouw op Gods genade
en denk aan wat nodig is:
geduld, geduld!
6. Aria (B)
Het gieren van de ruwe winden
maakt dat wij volle aren vinden.
De heftigheid van het kruis
maakt de christenen bang,
laten wij dus allemaal ons leven
geheel overgeven aan de wijze Heerser.
Kus de hand van zijn Zoon,
houd getrouw de trouw in ere.
7. Recitatief (S, A, T, B) en koor (SATB)
Nu laat ik mij, mijn God,
gerustgesteld in uw handen vallen.
Zo spreekt de in God rustende geest
wanneer hij de broederlijke liefde van de Verlosser
en de trouw van God gelovig prijst.
Neem mij en blijf bij mij
tot het einde van mijn dagen.
Ik weet zeker
dat ik absoluut zalig ben
als mijn nood en mijn verdriet
door u zo worden beëindigd
Zoals u wel weet dat dat nuttig is
voor mijn geest.
dat al op deze aarde,
tot ergernis van Satan,
uw hemelrijk in mij zichtbaar moet worden
en dat uw eer steeds verder
wordt verhoogd.
Zo kan mijn hart naar uw wil
zalig tot rust komen, o mijn Jezus,
en ik kan met gedempte snaren
een nieuw lied voor de Vredevorst zingen.
8. Aria (S)
Mijn Herder blijf ik trouw.
Als hij mijn kruisbeker wil vullen,
dan voeg ik mij geheel naar zijn wil,
hij staat me bij in het lijden.
Toch zal na het geween
Jezus' zon weer schijnen.
Mijn Herder blijf ik trouw.
Ik leef voor Jezus, hij zal besturen,
verheug je, hart, jij zult sterven,
Jezus heeft betaald.
Amen: Vader, neem mij aan!
9. Koraal
Als ik dan ook de duistere weg
van de dood moet afleggen,
kom aan, dan neem ik de baan en het pad
die uw ogen mij zullen wijzen.
U bent mijn Herder,
die ervoor zal zorgen
dat ik u eens in uw zaal
eeuwig mag eren.
Vertaling: Ria van Hengel