naar de bespreking van BWV 45

Es ist dir gesagt, Mensch, was gut ist (BWV 45)

Johann Sebastian Bach

Kale tekst origineel

1.     Koor

»Es ist dir gesagt, Mensch, was gut ist
und was der Herr von dir fordert, 
nämlich: Gottes Wort halten 
und Liebe üben
und demütig sein vor deinem Gott.«

2.    Recitatief (T)

Der Höchste läßt mich seinen Willen wissen
und was ihm wohlgefällt;
er hat sein Wort zur Richtschnur dargestellt,
wornach mein Fuß soll sein geflissen
allzeit einherzugehn
mit Furcht, mit Demut und mit Liebe
als Proben des Gehorsams, den ich übe,
um als ein treuer Knecht dereinsten zu bestehn.

3.     Aria (T)

Weiß ich Gottes Rechte,
was ists, das mir helfen kann,
wenn er mir als seinem Knechte
fordert scharfe Rechnung an?
Seele! denke dich zu retten,
auf Gehorsam folget Lohn;
Qual und Hohn
drohet deinem Übertreten!

4.     Arioso (B)

»Es werden viele zu mir sagen an jenem Tage: 
Herr, haben wir nicht 
in deinem Namen geweissaget,
haben wir nicht in deinem Namen 
Teufel ausgetrieben?
haben wir nicht in deinem Namen 
viel Taten getan?
Denn werde ich ihnen bekennen:
Ich habe euch noch nie erkannt,
weichet alle von mir, ihr Übeltäter!«

5.     Aria (A)

Wer Gott bekennt
aus wahrem Herzensgrund,
den will er auch bekennen.
  Denn der muß ewig brennen,
  der einzig mit dem Mund
  ihn Herren nennt.

6.     Recitatief (A)

So wird denn Herz und Mund
selbst von mir Richter sein,
und Gott will mir den Lohn
nach meinem Sinn erteilen:
Trifft nun mein Wandel 
nicht nach seinen Worten ein,
wer will hernach der Seelen Schaden heilen?
Was mach ich mir denn selber Hindernis?
Des Herren Wille muß geschehen,
doch ist sein Beistand auch gewiß,
daß er sein Werk durch mich
mög wohl vollendet sehen.

7.     Koraal

Gib, daß ich tu mit Fleiß,
was mir zu tun gebühret,
worzu mich dein Befehl
in meinem Stande führet!
Gib, daß ichs tue bald,
zu der Zeit, da ich soll;
und wenn ichs tu, so gib,
daß es gerate wohl!


Libretto: Ernst Ludwig I von Sachsen-Meiningen
	

Kale tekst Nederlandse vertaling

1.     Koor

"Er is u gezegd, mens,
wat goed is en wat de Heer van u verlangt,
 namelijk: u aan Gods woord houden 
en liefde betonen 
en ootmoedig zijn voor uw God."

2.    Recitatief (T)

De Allerhoogste laat mij weten wat Zijn wil is
en wat Hem welgevallig is;
Hij heeft Zijn woord tot richtsnoer gemaakt,
waarlangs mijn voet ijverig
altijd moet gaan
met ontzag, met ootmoed en met liefde
als proeve van de gehoorzaamheid, die ik be­toon
om mij eens als een getrouwe knecht te bewij­zen.

3.     Aria (T)

Wanneer ik weet wat Gods rechten zijn,
wat kan mij dan helpen,
wanneer Hij mij als Zijn knecht
streng ter verantwoording roept.
Ziel, wees erop bedacht je in veiligheid te bren­gen;
op gehoorzaamheid volgt beloning;
smart en smaad
dreigen wanneer je Zijn geboden overtreedt.

4.     Arioso (B)

"Velen zullen op die dag tot Mij zeggen:
Heer, hebben wij niet 
in Uw naam geprofe­teerd,
hebben wij niet in Uw naam 
duivels uitgedreven?
Hebben wij niet in Uw naam 
veel daden verricht?
Dan zal Ik hun openlijk zeggen:
Ik heb u nooit gekend,
gaat allen weg van Mij, gij boosdoe­ners!"

5.     Aria (A)

Wie God erkent
uit de grond van zijn hart,
die wil Hij ook erkennen.
Want hij moet eeuwig branden,
die alleen met zijn mond
Hem Heer noemt.

6.     Recitatief (A)

Zo zullen dan mijn eigen hart en mond
rechter over mij zijn
en God zal mij het loon geven
dat bij mijn instelling past.
Wanneer nu mijn levenswandel
niet overeen­komstig Zijn woord is,
wie zal hierna de schade aan mijn ziel herstel­len?
Waarom zorg ik dan zelf voor moeilijkheden?
De wil van de Heer moet geschieden,
maar hij zal er ook zeker bij helpen
dat Zijn werk
door mij wordt voltooid.

7.     Koraal

Geef, dat ik met ijver volbreng
wat ik behoor te doen,
waartoe Uw bevel mij
- voor zover ik daartoe in staat ben - opdracht geeft!
Geef, dat ik het spoedig volbreng,
op het moment, dat ik het moet doen;
en wanneer ik het doe, geef dan,
dat het mij mag lukken!


		Vertaling: Henk Pijlman