naar de bespreking van BWV 3

Ach Gott, wie manches Herzeleid I (BWV 3)

Johann Sebastian Bach

1. Koor

Ach Gott, wie manches HerzeleidAch God, hoeveel harteleed
begegnet mir zu dieser Zeit!overkomt mij in deze tijd!
Der schmale Weg ist trübsalvoll,De smalle weg die ik moet afleggen
den ich zum Himmel wandern soll.naar de hemel is vol met beproevingen.

2. Recitatief & Koraal (T, A, S, B)

Wie schwerlich läßt sich Fleisch und Blut Wat is het moeilijk om vlees en bloed
(T) So nur nach Irdischem und Eitlem trachtet (T) die slechts naar het aardse en het ijdele streven
und weder Gott noch Himmel achtet, en noch aan God noch aan de hemel denken,
zwingen zu dem ewigen Gut. op het eeuwige goed te richten.
(A) Da du, o Jesu, nun mein alles bist, (A) U, Jezus, bent mijn alles
und doch mein Fleisch so widerspenstig ist, en toch is mijn vlees zo weerspannig,
Wo soll ich mich denn wenden hin? dus waarheen moet ik me dan wenden?
(S) Das Fleisch ist schwach, (S) Het vlees is zwak, 
doch will der Geist; maar de geest is gewillig;
so hilf du mir, der du mein Herze weißt. dus help mij, want u kent mijn hart.
Zu dir, o Jesu, steht mein Sinn. Naar u, o Jezus, gaat mijn geest uit.
(B) Wer deinem Rat und deiner Hülfe traut, (B) Wie op uw raad en op uw hulp vertrouwt,
der hat wohl nie auf falschen Grund gebaut. bouwt niet op valse grond.
Da du der ganzen Welt zum Trost gekommen U bent gekomen om de hele wereld te troosten
und unser Fleisch an dich genommen, en hebt ons vlees aangenomen,
so rettet uns dein Sterben daarom redt uw sterven ons
vom endlichen Verderben. van de ondergang aan het eind.
Drum schmecke doch ein gläubiges Gemüte Moge daarom een gelovig hart
des Heilands Freundlichkeit und Güte.de vriendelijkheid en de goedheid van de Heiland smaken.

3. Aria (B)

Empfind ich Höllenangst und Pein, Al ervaar ik helse angsten en pijn,
doch muß beständig in dem Herzen in mijn hart moet het voortdurend
ein rechter Freudenhimmel sein. een ware vreugdehemel zijn.
Ich darf nur Jesu Namen nennen, Ik hoef alleen maar de naam van Jezus te noemen,
der kann auch unermeßne Schmerzen hij kan ook onmetelijke pijn
als einen leichten Nebel trennen.als een lichte nevel wegnemen.

4. Recitatief (T)

Es mag mir Leib und Geist verschmachten, Al versmachten mijn lichaam en mijn geest,
bist du, o Jesu, mein als u, o Jezus, de mijne bent
und ich bin dein, en ik ben de uwe,
will ichs nicht achten. dan sla ik daar geen acht op.
Dein treuer Mund Uw trouwe mond
und dein unendlich Lieben, en uw eindeloze liefde
das unverändert stets geblieben, die altijd onveranderd is gebleven,
erhält mir noch dein’ ersten Bund, houdt uw eerste verbond voor mij in stand,
der meine Brust mit Freudigkeit erfüllet het verbond dat mijn hart met vreugde vervult
und auch des Todes Furcht, en ook de angst voor de dood,
des Grabes Schrecken stillet. de verschrikking van het graf stilt.
Fällt Not und Mangel gleich von allen Seiten ein, Al treffen mij van alle kanten nood en gebrek,
mein Jesus wird mein Schatz und Reichtum sein.mijn Jezus zal mijn schat en mijn rijkdom zijn.

5. Aria / Duet (S, A)

Wenn Sorgen auf mich dringen, Als zorgen mij benauwen
will ich in Freudigkeit zal ik vol vreugde
zu meinem Jesu singen. tot mijn Jezus zingen.
Mein Kreuz hilft Jesus tragen, Jezus helpt mij mijn kruis dragen,
drum will ich gläubig sagen: daarom wil ik gelovig zeggen:
Es dient zum besten allezeit.Het is altijd voor mijn bestwil.

6. Koraal

Erhalt mein Herz im Glauben rein, Houd mijn hart zuiver in het geloof,
so leb und sterb ich dir allein. dan leef en sterf ik voor u alleen.
Jesu, mein Trost, hör mein Begier, Jezus, mijn troost, luister naar mijn verlangen,
o mein Heiland, wär ich bei dir.o, mijn Heiland, was ik maar bij u.
  
Libretto: Andreas Stübel (?) Vertaling: Ria van Hengel

Kale tekst origineel

1. Koor

Ach Gott, wie manches Herzeleid
begegnet mir zu dieser Zeit!
Der schmale Weg ist trübsalvoll,
den ich zum Himmel wandern soll.

2. Recitatief & Koraal (T, A, S, B)

 Wie schwerlich läßt sich Fleisch und Blut
(T) So nur nach Irdischem und Eitlem trachtet
und weder Gott noch Himmel achtet,
 zwingen zu dem ewigen Gut.
(A) Da du, o Jesu, nun mein alles bist,
und doch mein Fleisch so widerspenstig ist,
 Wo soll ich mich denn wenden hin?
(S) Das Fleisch ist schwach,
doch will der Geist;
so hilf du mir, der du mein Herze weißt.
 Zu dir, o Jesu, steht mein Sinn.
(B) Wer deinem Rat und deiner Hülfe traut,
der hat wohl nie auf falschen Grund gebaut.
Da du der ganzen Welt zum Trost gekommen
und unser Fleisch an dich genommen,
so rettet uns dein Sterben
vom endlichen Verderben.
Drum schmecke doch ein gläubiges Gemüte
des Heilands Freundlichkeit und Güte.

3. Aria (B)

Empfind ich Höllenangst und Pein,
doch muß beständig in dem Herzen
ein rechter Freudenhimmel sein.
Ich darf nur Jesu Namen nennen,
der kann auch unermeßne Schmerzen
als einen leichten Nebel trennen.

4. Recitatief (T)

Es mag mir Leib und Geist verschmachten,
bist du, o Jesu, mein
und ich bin dein,
will ichs nicht achten.
Dein treuer Mund
und dein unendlich Lieben,
das unverändert stets geblieben,
erhält mir noch dein’ ersten Bund,
der meine Brust mit Freudigkeit erfüllet
und auch des Todes Furcht, 
des Grabes Schrecken stillet.
Fällt Not und Mangel gleich von allen Seiten ein,
mein Jesus wird mein Schatz und Reichtum sein.

5. Aria / Duet (S, A)

Wenn Sorgen auf mich dringen,
will ich in Freudigkeit
zu meinem Jesu singen.
Mein Kreuz hilft Jesus tragen,
drum will ich gläubig sagen:
Es dient zum besten allezeit.

6. Koraal

Erhalt mein Herz im Glauben rein,
so leb und sterb ich dir allein.
Jesu, mein Trost, hör mein Begier,
o mein Heiland, wär ich bei dir.


Libretto: Andreas Stübel (?)
	

Kale tekst Nederlandse vertaling

1. Koor

Ach God, hoeveel harteleed
overkomt mij in deze tijd!
De smalle weg die ik moet afleggen
naar de hemel is vol met beproevingen.

2. Recitatief & Koraal (T, A, S, B)

 Wat is het moeilijk om vlees en bloed
(T) die slechts naar het aardse en het ijdele streven
en noch aan God noch aan de hemel denken,
 op het eeuwige goed te richten.
(A) U, Jezus, bent mijn alles
en toch is mijn vlees zo weerspannig,
 dus waarheen moet ik me dan wenden?
(S) Het vlees is zwak, 
maar de geest is gewillig;
dus help mij, want u kent mijn hart.
 Naar u, o Jezus, gaat mijn geest uit.
(B) Wie op uw raad en op uw hulp vertrouwt,
bouwt niet op valse grond.
U bent gekomen om de hele wereld te troosten
en hebt ons vlees aangenomen,
daarom redt uw sterven ons
van de ondergang aan het eind.
Moge daarom een gelovig hart
de vriendelijkheid en de goedheid van de Heiland smaken.

3. Aria (B)

Al ervaar ik helse angsten en pijn,
in mijn hart moet het voortdurend
een ware vreugdehemel zijn.
Ik hoef alleen maar de naam van Jezus te noemen,
hij kan ook onmetelijke pijn
als een lichte nevel wegnemen.

4. Recitatief (T)

Al versmachten mijn lichaam en mijn geest,
als u, o Jezus, de mijne bent
en ik ben de uwe,
dan sla ik daar geen acht op.
Uw trouwe mond
en uw eindeloze liefde
die altijd onveranderd is gebleven,
houdt uw eerste verbond voor mij in stand,
het verbond dat mijn hart met vreugde vervult
en ook de angst voor de dood,
de verschrikking van het graf stilt.
Al treffen mij van alle kanten nood en gebrek,
mijn Jezus zal mijn schat en mijn rijkdom zijn.

5. Aria / Duet (S, A)

Als zorgen mij benauwen
zal ik vol vreugde
tot mijn Jezus zingen.
Jezus helpt mij mijn kruis dragen,
daarom wil ik gelovig zeggen:
Het is altijd voor mijn bestwil.

6. Koraal

Houd mijn hart zuiver in het geloof,
dan leef en sterf ik voor u alleen.
Jezus, mijn troost, luister naar mijn verlangen,
o, mijn Heiland, was ik maar bij u.


		Vertaling: Ria van Hengel