naar de bespreking van BWV 208
Was mir behagt, ist nur die muntre Jagd! (BWV 208)
Johann Sebastian Bach
0. Sinfonia | |
|---|---|
1. Recitatief (S1) | |
| Diana | |
| Was mir behagt, | Wat mij behaagt |
| ist nur die muntre Jagd! | is alleen de vrolijke jacht! |
| Eh noch Aurora pranget, | Nog voordat Aurora straalt, |
| eh sie sich an den Himmel wagt, | nog voordat zij aan de hemel durft te verschijnen, |
| hat dieser Pfeil schon | heeft deze pijl al |
| angenehme Beut erlanget. | voor een aangename prooi gezorgd. |
2. Aria (S1) | |
| Diana | |
| Jagen ist die Lust der Götter, | Jagen is het plezier van de goden, |
| Jagen steht den Helden an. | jagen past de helden. |
| Weichet, meiner Nymphen Spötter, | Ga weg, bespotters van mijn nimfen, |
| weichet von Dianen Bahn! | maak ruim baan voor Diana! |
3. Recitatief (T) | |
| Endymion | |
| Wie, schönste Göttin, wie? | Wat, mooie godin, wat? |
| Kennst du nicht mehr dein vormals halbes Leben? | Ken je je vroegere halve leven niet meer? |
| Hast du nicht dem Endymion | Heb je aan Endymion |
| in seiner sanfte Ruh | tijdens zijn zachte rust |
| so manchen Zuckerkuss gegeben? | niet heel wat suikerkusjes gegeven? |
| Bist du denn, Schönste, nu | Ben je dan nu, schoonheid, |
| von Liebesbanden frei? | vrij van liefdesbanden |
| Und folgest nur der Jägerei? | en wil je alleen nog maar jagen? |
4. Aria (T) | |
| Endymion | |
| Willst du dich nicht mehr ergötzen | Wil je niet meer genieten |
| an den Netzen, | van de netten |
| die dir Amor legt? | waarin Amor je verstrikt? |
| Wo man auch, wenn man gefangen, | Waar je, ook al zit je gevangen, |
| nach Verlangen | naar hartelust |
| Lust und Lieb in Banden pflegt. | geboeid en wel de liefde koestert? |
5. Recitatief (S1, T) | |
| Diana | |
| Ich liebe dich zwar noch! | Ik houd nog wel van je, |
| Jedoch | maar |
| ist heut ein hohes Licht erschienen, | er is nu een verheven licht verschenen, |
| das ich vor allem muss | dat ik bovenal |
| mit meinem Liebeskuss | met mijn liefdeskus |
| empfangen und bedienen. | moet ontvangen en bedienen. |
| Der teure Christian, | De dierbare Christan, |
| der Wälder Pan, | de Pan van de wouden, |
| kann in erwünschtem Wohlergehen | kan nu heel tevreden |
| sein hohes Ursprungsfest itzt sehen. | zijn hoge verjaardagsfeest tegemoetzien. |
| Endymion | |
| So gönne mir, | Sta mij dan toe, |
| Diana, dass ich mich mit dir | Diana, dat ik mij nu |
| itzund verbinde, | bij jou aansluit |
| und an "ein Freudenopfer" zünde. | en met jou een ''vreugdeoffer'' aansteek. |
| Beide | |
| Ja! Ja! Wir tragen unsre Flammen | Ja, ja! Wij brengen onze vlammen |
| mit Wunsch und Freuden itzt zusammen! | nu tevreden en blij bij elkaar! |
6. Recitatief (B) | |
| Pan | |
| Ich, der ich sonst ein Gott | Ik, die normaliter de god |
| in diesen Feldern bin, | van deze velden ben, |
| ich lege meinen Schäferstab | ik leg mijn herdersstaf neer |
| vor Christians Regierungs-Szepter hin! | voor de regeringsscepter van Christian! |
| Weil der durchlauchte Pan | Omdat de doorluchtige Pan |
| das Land so glücklich machet, | het land zo gelukkig maakt |
| dass Wald und Feld und alles lebt und lachet! | dat bos en veld en alles leeft en lacht! |
7. Aria (B) | |
| Pan | |
| Ein Fürst ist seines Landes Pan, | Een vorst is de Pan van zijn land, |
| gleich wie der Körper ohne Seele | en zoals het lichaam zonder ziel |
| nicht leben, noch sich regen kann, | niet kan leven of bewegen, |
| so ist das Land die Totenhöhle, | zo is het land een grot van doden |
| das sonder Haupt und Fürsten ist | als het geen hoofd en geen vorst heeft |
| und so das beste Teil vermisst. | en dus het beste deel mist. |
8. Recitatief (S2) | |
| Pales | |
| Soll denn der Pales Opfer hier das letzte sein? | Zal dan het offer van Pales hier het laatste zijn? |
| Nein! nein! | Nee, nee! |
| ich will die Pflicht auch niederlegen, | ik wil mijn plicht ook opgeven |
| und da das ganze Land von Vivat schallt, | en omdat in het hele land het Vivat klinkt |
| auch dieses schöne Feld | ook dit fraaie veld |
| zu Ehren unsrem Sachsenheld | tot eer van onze Saksische held |
| zur Freud und Lust bewegen! | blij en vrolijk maken! |
9. Aria (S2) | |
| Pales | |
| Schafe können sicher weiden, | Schapen kunnen veilig grazen |
| wo ein guter Hirte wacht. | daar waar een goede herder waakt. |
| Wo Regenten wohl regieren, | Waar vorsten hun land goed besturen |
| kann man Ruh und Friede spüren | zie je rust en vrede |
| und was Länder glücklich macht. | en dat wat landen gelukkig maakt. |
10. Recitatief (S1) | |
| Diana | |
| So stimmt mit ein | Dus doe mee |
| und lasst des Tages Lust vollkommen sein! | en laat de vreugde van deze dag volmaakt zijn! |
11. Koor | |
| Lebe, Sonne dieser Erden, | Leef, zon van deze aarde, |
| weil Diana bei der Nacht | want Diana waakt 's nachts |
| an der Burg des Himmels wacht, | bij de burcht van de hemel, |
| weil die Wälder grünen werden, | want de bossen zullen groen worden, |
| lebe, Sonne dieser Erden! | leef, zon van deze aarde! |
12. Aria (S1, T) | |
| Diana, Endymion | |
| Entzücket uns beide, | Verruk ons beiden |
| ihr Strahlen der Freude, | o vreugdestralen, |
| und zieret den Himmel mit Demantgeschmeide, | en tooi de hemel met diamanten sieraden, |
| Fürst Christian weide | moge vorst Christian |
| Auf lieblichsten Rosen, befreiet vom Leide! | over lieflijke rozen gaan, bevrijd van leed! |
13. Aria (S2) | |
| Pales | |
| Weil die wollenreichen Herden | Omdat de wolrijke kudden |
| durch dies weitgepriesne Feld | vrolijk kunnen grazen |
| lustig ausgetrieben werden, | in dit veelgeprezen veld, |
| lebe dieser Sachsenheld! | moge deze Saksische held leven! |
14. Aria (B) | |
| Pan | |
| Ihr Felder und Auen, | O velden en weiden, |
| lasst grünend euch schauen, | vertoon je groenend, |
| ruft Vivat itzt zu! | roep nu Vivat! |
| Es lebe der Herzog in Segen und Ruh! | Leve de hertog in zegen en rust! |
15. Koor | |
| Ihr lieblichste Blicke, | O lieflijke blikken, |
| ihr freudige Stunden, | o vrolijke uren, |
| euch bleibe das Glücke | moge het geluk |
| auf ewig verbunden! | voor eeuwig bij jullie blijven! |
| Euch kröne der Himmel mit süßester Lust! | Moge de hemel jullie kronen met zoete vreugde! |
| Fürst Christian lebe! Ihm bleibe bewußt, | Leve vorst Christian! Moge hij blijven beseffen |
| was Herzen vergnüget, was Trauern besieget! | wat harten goeddoet, wat droefheid overwint! |
| [Die Anmut umfange, | Moge de hertog en zijn Luise Christine |
| das Glücke bediene den Herzog und seine | omringd worden met lieflijkheid |
| Luise Christine! | en voorzien worden van geluk! |
| Sie weiden in Freuden auf Blumen und Klee, | Mogen zij vol vreugde gaan |
| es prange die Zierde der fürstlichen Eh, | over een pad van bloemen en klaver |
| die andre Dione, Fürst Christians Krone!] | moge het sieraad van het vorstelijke huwelijk |
| schitteren, de andere Dione, de kroon van vorst Christian! | |
| Libretto: Salomo Franck | Vertaling: Ria van Hengel |
Kale tekst origineel
0. Sinfonia
1. Recitatief (S1)
Diana
Was mir behagt,
ist nur die muntre Jagd!
Eh noch Aurora pranget,
eh sie sich an den Himmel wagt,
hat dieser Pfeil schon
angenehme Beut erlanget.
2. Aria (S1)
Diana
Jagen ist die Lust der Götter,
Jagen steht den Helden an.
Weichet, meiner Nymphen Spötter,
weichet von Dianen Bahn!
3. Recitatief (T)
Endymion
Wie, schönste Göttin, wie?
Kennst du nicht mehr dein vormals halbes Leben?
Hast du nicht dem Endymion
in seiner sanfte Ruh
so manchen Zuckerkuss gegeben?
Bist du denn, Schönste, nu
von Liebesbanden frei?
Und folgest nur der Jägerei?
4. Aria (T)
Endymion
Willst du dich nicht mehr ergötzen
an den Netzen,
die dir Amor legt?
Wo man auch, wenn man gefangen,
nach Verlangen
Lust und Lieb in Banden pflegt.
5. Recitatief (S1, T)
Diana
Ich liebe dich zwar noch!
Jedoch
ist heut ein hohes Licht erschienen,
das ich vor allem muss
mit meinem Liebeskuss
empfangen und bedienen.
Der teure Christian,
der Wälder Pan,
kann in erwünschtem Wohlergehen
sein hohes Ursprungsfest itzt sehen.
Endymion
So gönne mir,
Diana, dass ich mich mit dir
itzund verbinde,
und an "ein Freudenopfer" zünde.
Beide
Ja! Ja! Wir tragen unsre Flammen
mit Wunsch und Freuden itzt zusammen!
6. Recitatief (B)
Pan
Ich, der ich sonst ein Gott
in diesen Feldern bin,
ich lege meinen Schäferstab
vor Christians Regierungs-Szepter hin!
Weil der durchlauchte Pan
das Land so glücklich machet,
dass Wald und Feld und alles lebt und lachet!
7. Aria (B)
Pan
Ein Fürst ist seines Landes Pan,
gleich wie der Körper ohne Seele
nicht leben, noch sich regen kann,
so ist das Land die Totenhöhle,
das sonder Haupt und Fürsten ist
und so das beste Teil vermisst.
8. Recitatief (S2)
Pales
Soll denn der Pales Opfer hier das letzte sein?
Nein! nein!
ich will die Pflicht auch niederlegen,
und da das ganze Land von Vivat schallt,
auch dieses schöne Feld
zu Ehren unsrem Sachsenheld
zur Freud und Lust bewegen!
9. Aria (S2)
Pales
Schafe können sicher weiden,
wo ein guter Hirte wacht.
Wo Regenten wohl regieren,
kann man Ruh und Friede spüren
und was Länder glücklich macht.
10. Recitatief (S1)
Diana
So stimmt mit ein
und lasst des Tages Lust vollkommen sein!
11. Koor
Lebe, Sonne dieser Erden,
weil Diana bei der Nacht
an der Burg des Himmels wacht,
weil die Wälder grünen werden,
lebe, Sonne dieser Erden!
12. Aria (S1, T)
Diana, Endymion
Entzücket uns beide,
ihr Strahlen der Freude,
und zieret den Himmel mit Demantgeschmeide,
Fürst Christian weide
Auf lieblichsten Rosen, befreiet vom Leide!
13. Aria (S2)
Pales
Weil die wollenreichen Herden
durch dies weitgepriesne Feld
lustig ausgetrieben werden,
lebe dieser Sachsenheld!
14. Aria (B)
Pan
Ihr Felder und Auen,
lasst grünend euch schauen,
ruft Vivat itzt zu!
Es lebe der Herzog in Segen und Ruh!
15. Koor
Ihr lieblichste Blicke,
ihr freudige Stunden,
euch bleibe das Glücke
auf ewig verbunden!
Euch kröne der Himmel mit süßester Lust!
Fürst Christian lebe! Ihm bleibe bewußt,
was Herzen vergnüget, was Trauern besieget!
[Die Anmut umfange,
das Glücke bediene den Herzog und seine
Luise Christine!
Sie weiden in Freuden auf Blumen und Klee,
es prange die Zierde der fürstlichen Eh,
die andre Dione, Fürst Christians Krone!]
Libretto: Salomo Franck
Kale tekst Nederlandse vertaling
0. Sinfonia
1. Recitatief (S1)
Wat mij behaagt
is alleen de vrolijke jacht!
Nog voordat Aurora straalt,
nog voordat zij aan de hemel durft te verschijnen,
heeft deze pijl al
voor een aangename prooi gezorgd.
2. Aria (S1)
Jagen is het plezier van de goden,
jagen past de helden.
Ga weg, bespotters van mijn nimfen,
maak ruim baan voor Diana!
3. Recitatief (T)
Wat, mooie godin, wat?
Ken je je vroegere halve leven niet meer?
Heb je aan Endymion
tijdens zijn zachte rust
niet heel wat suikerkusjes gegeven?
Ben je dan nu, schoonheid,
vrij van liefdesbanden
en wil je alleen nog maar jagen?
4. Aria (T)
Wil je niet meer genieten
van de netten
waarin Amor je verstrikt?
Waar je, ook al zit je gevangen,
naar hartelust
geboeid en wel de liefde koestert?
5. Recitatief (S1, T)
Ik houd nog wel van je,
maar
er is nu een verheven licht verschenen,
dat ik bovenal
met mijn liefdeskus
moet ontvangen en bedienen.
De dierbare Christan,
de Pan van de wouden,
kan nu heel tevreden
zijn hoge verjaardagsfeest tegemoetzien.
Sta mij dan toe,
Diana, dat ik mij nu
bij jou aansluit
en met jou een ''vreugdeoffer'' aansteek.
Ja, ja! Wij brengen onze vlammen
nu tevreden en blij bij elkaar!
6. Recitatief (B)
Ik, die normaliter de god
van deze velden ben,
ik leg mijn herdersstaf neer
voor de regeringsscepter van Christian!
Omdat de doorluchtige Pan
het land zo gelukkig maakt
dat bos en veld en alles leeft en lacht!
7. Aria (B)
Een vorst is de Pan van zijn land,
en zoals het lichaam zonder ziel
niet kan leven of bewegen,
zo is het land een grot van doden
als het geen hoofd en geen vorst heeft
en dus het beste deel mist.
8. Recitatief (S2)
Zal dan het offer van Pales hier het laatste zijn?
Nee, nee!
ik wil mijn plicht ook opgeven
en omdat in het hele land het Vivat klinkt
ook dit fraaie veld
tot eer van onze Saksische held
blij en vrolijk maken!
9. Aria (S2)
Schapen kunnen veilig grazen
daar waar een goede herder waakt.
Waar vorsten hun land goed besturen
zie je rust en vrede
en dat wat landen gelukkig maakt.
10. Recitatief (S1)
Dus doe mee
en laat de vreugde van deze dag volmaakt zijn!
11. Koor
Leef, zon van deze aarde,
want Diana waakt 's nachts
bij de burcht van de hemel,
want de bossen zullen groen worden,
leef, zon van deze aarde!
12. Aria (S1, T)
Verruk ons beiden
o vreugdestralen,
en tooi de hemel met diamanten sieraden,
moge vorst Christian
over lieflijke rozen gaan, bevrijd van leed!
13. Aria (S2)
Omdat de wolrijke kudden
vrolijk kunnen grazen
in dit veelgeprezen veld,
moge deze Saksische held leven!
14. Aria (B)
O velden en weiden,
vertoon je groenend,
roep nu Vivat!
Leve de hertog in zegen en rust!
15. Koor
O lieflijke blikken,
o vrolijke uren,
moge het geluk
voor eeuwig bij jullie blijven!
Moge de hemel jullie kronen met zoete vreugde!
Leve vorst Christian! Moge hij blijven beseffen
wat harten goeddoet, wat droefheid overwint!
Moge de hertog en zijn Luise Christine
omringd worden met lieflijkheid
en voorzien worden van geluk!
Mogen zij vol vreugde gaan
over een pad van bloemen en klaver
moge het sieraad van het vorstelijke huwelijk
schitteren, de andere Dione, de kroon van vorst Christian!
Vertaling: Ria van Hengel