Johann Sebastian Bach
Durchlauchtster Leopold (serenata) (BWV 173a)
Geschreven voor Gelukwens
Voor het eerst uitgevoerd: 10 dec 1720?
Solisten SB koor SATB orkest str vc trav1,2 fgsolo cont
Totaal 8 delen, 1 koorwerk
Deze cantate werd de afgelopen jaren nooit uitgevoerd
Bespreking
De cantate die Bach voor Tweede Pinksterdag 1724 (29 mei) bewerkte tot BWV 173, Erhöhtes Fleisch und Blut, was een feestcantate voor de verjaardag van zijn werkgever in Köthen, Prins Leopold van Anhalt-Köthen. En waarschijnlijk de eerste keer van een ongetwijfeld jaarlijkse reeks, voor 10 december 1717, dus nauwelijks tien dagen na zijn ontslag uit de gevangenschap waarmee zijn Weimarer werkgever hem had bestraft voor zijn ongeoorloofde vertrek.
De muziek is pretentieloos, de bezetting bescheiden: twee vocale solisten, sopraan en bas, die tesamen het koor vormen, twee traverso's, strijkers en continuo met obligate (onmisbare) partijen voor cello, violone en fagot. .
1. Recitatief (S)
sopraan, strijkers, continuo
| Durchlauchtster Leopold, | Nederlandse vertaling op verzoek beschikbaar. |
| Es singet Anhalts Welt | |
| Von neuem mit Vergnügen, | |
| Dein Köthen sich dir stellt, | |
| Um sich vor dir zu biegen, | |
| Durchlauchtster Leopold. | |
wordt 173/1
Een door strijkers begeleid (accompagnato) recitatief waarvan de tekst, gezien zijn metriek, rijmschema en herhaalde beginregel ('da capo') waarschijnlijk nooit als recitatief is bedoeld.
2. Aria (S)
sopraan, strijkers, traverso 1/2, continuo
| Güldner Sonnen frohe Stunden, | |
| Die der Himmel selbst gebunden, | |
| Sich von neuem eingefunden, | |
| Rühmet, singet, stimmt die Saiten, | |
| Seinen Nachruhm auszubreiten! | |
wordt 173/2, maar hier een sopraan ipv de tenor
3. Aria (B)
bas, strijkers, continuo
| Leopolds Vortrefflichkeiten | |
| Machen uns itzt viel zu tun. | |
| Mund und Herze, Ohr und Blicke | |
| Können nicht bei seinem Glücke, | |
| Das ihm billig folget, ruhn. | |
wordt 173/3, maar hier een bas ipv de alt
4. Aria (S, B)
sopraan, bas, strijkers, traverso 1/2, continuo
| (B) Unter seinem Purpursaum | |
| Ist die Freude | |
| Nach dem Leide, | |
| Jedem schenkt er weiten Raum, | |
| Gnadengaben zu genießen, | |
| Die wie reiche Ströme fließen. | |
| (S) Nach landesväterlicher Art | |
| Er ernähret, | |
| Unfall wehret; | |
| Drum sich nun die Hoffnung paart, | |
| Dass er werde Anhalts Lande | |
| Setzen in beglückten Stande. | |
| (S< B) Doch wir lassen unsre Pflicht | |
| Froher Sinnen | |
| Itzt nicht rinnen, | |
| Heute, da des Himmels Licht | |
| Seine Knechte fröhlich machet | |
| Und auf seinem Zepter lachet. | |
wordt 173/4
5. Recitatief (S, B)
sopraan, bas, continuo
| Durchlauchtigster, den Anhalt Vater nennt, | |
| Wir wollen dann das Herz zum Opfer bringen; | |
| Aus unsrer Brust, die ganz vor Andacht brennt, | |
| Soll sich der Seufzer Glut zum Himmel schwingen. | |
wordt 173/5, maar hier een bas ipv de tenor.
6. Aria (S)
sopraan, strijkers, traverso 1/2, continuo
| So schau dies holden Tages Licht | |
| Noch viele, viele Zeiten. | |
| Und wie es itzt begleiten | |
| Hohes Wohlsein und Gelücke, | |
| So wisse es, wenn es anbricht | |
| Ins Künftige, von Kummer nicht. | |
niet in BWV 173 overgenomen, een aria voor sopraan, strijkers, twee traverso's en continuo
7. Aria (B)
bas, solo cello, solo fagot, continuo
| Dein Name gleich der Sonnen geh, | |
| Stets während bei den Sternen steh! | |
| Leopold in Anhalts Grenzen | |
| Wird im Fürstenruhme glänzen. | |
niet in BWV 173 overgenomen, een aria voor drie lage stemmen: de vocale bas, fagot plus cello en als continuo violone plus cembalo.
8. Koor (S, B)
sopraan, bas, SATB, strijkers, traverso 1/2, continuo
| Nimm auch, großer Fürst, uns auf | |
| Und die sich zu deinen Ehren | |
| Untertänigst lassen hören! | |
| Glücklich sei dein Lebenslauf, | |
| Sei dem Volke solcher Segen, | |
| Den auf deinem Haupt wir legen! |
wordt 173/6, maar hier omvat het koor slechts twee vocale stemmen, sopraan en bas; in 173/6 wordt dat vierstemmig.