Nur jedem das Seine (BWV 163)

Johann Sebastian Bach

1. Aria (T)
Nur jedem das Seine!	Ieder het zijne!
Muß Obrigkeit haben	Als de overheid
Zoll, Steuern und Gaben,	tol, belasting en giften eist,
man weigre sich nicht	moet men niet weigeren
der schuldigen Pflicht!	zijn plicht te doen!
Doch bleibet das Herze dem Höchsten alleine.	Maar het hart blijft van de Hoogste alleen.
2. Recitatief (B)
Du bist, mein Gott, der Geber aller Gaben;	U bent, mijn God, de schenker van alle gaven;
wir haben, was wir haben,	wat wij bezitten hebben wij
allein von deiner Hand.	uitsluitend uit uw hand ontvangen.
Du, du hast uns gegeben	U, u hebt ons gegeven
Geist, Seele, Leib und Leben	geest, ziel, lichaam en leven
und Hab und Gut und Ehr und Stand!	en have en goed en eer en rang!
Was sollen wir denn dir zur Dankbarkeit	Wat zouden wij u uit dankbaarheid
dafür erlegen, da unser ganz Vermögen	daarvoor kunnen betalen, alles wat wij bezitten
nur dein und gar nicht unser ist?	is immers alleen van u en geenszins van ons?
Doch ist noch eins, das dir, Gott, wohlgefällt:	Maar er is nog één ding dat u, God, behaagt:
Das Herze soll allein, Herr,	alleen ons hart, Heer, moet de munt zijn
deine Zinsemünze sein.	waarmee wij u betalen.
Ach! aber ach! ist das nicht schlechtes Geld?	Maar ach, is dat geen waardeloos geld?
Der Satan hat dein Bild daran verletzet,	Satan heeft uw beeltenis daarop beschadigd,
die falsche Münz ist abgesetzet.	er is een valse munt in omloop gebracht.
3. Aria (B)
Laß mein Herz die Münze sein,	Laat mijn hart de munt zijn
die ich dir, mein Jesu, steure!	die ik u, mijn Jezus betaal!
Ist sie gleich nicht allzu rein,	Hij is weliswaar niet al te zuiver,
ach, so komm doch und erneure,	maar Heer, kom toch en vernieuw
Herr, den schönen Glanz bei ihr!	zijn fraaie glans!
Komm! arbeite, schmelz und präge,	Kom, werk, smelt en stempel,
daß dein Ebenbild bei mir	zodat uw evenbeeld bij mij
ganz erneuert glänzen möge!	geheel vernieuwd kan glanzen!
4. Recitatief / Duet (S, A)
Ich wollte dir,	Ik wilde u,
o Gott, das Herze gerne geben;	o God, graag mijn hart geven;
der Will ist zwar bei mir,	de wil ís er wel,
doch Fleisch und Blut will immer widerstreben.	maar vlees en bloed verzetten zich altijd.
Dieweil die Welt das Herz gefangen hält,	Omdat de wereld mijn hart gevangen houdt
so will sie sich den Raub nicht nehmen lassen;	wil ze zich de prooi niet laten afnemen;
jedoch ich muß sie hassen,	maar ik moet de wereld haten
wenn ich dich lieben soll.	als ik u wil liefhebben.
So mache doch mein Herz mit deiner Gnade voll;	Vul dus mijn hart met uw genade,
leer es ganz aus von Welt und allen Lüsten,	haal al het wereldse en alle lusten eruit weg,
und mache mich zu einem rechten Christen.	en maak van mij een ware christen.
5. Aria / Duet (S, A)
Nimm mich mir und gib mich dir!	Haal mij weg bij mezelf en geef me aan u!
Nimm mich mir und meinem Willen,	Haal mij weg bij mezelf en bij mijn wil
deinen Willen zu erfüllen;	zodat ik uw wil kan vervullen;
[Meinen Jesum laß' ich nicht.	[Mijn Jezus laat ik niet los;
weil er sich für mich gegeben,]	omdat hij zich voor mij heeft gegeven,]
gib dich mir mit deiner Güte,	geef u aan mij met uw goedheid,
daß mein Herz und mein Gemüte	zodat mijn hart en mijn gemoed
in dir bleibe für und für.	voor altijd in u blijven.
[so erfordert meine Pflicht,	[is het mijn plicht
klettenweis' an ihm zu kleben;]	onwrikbaar voor hem te leven.]
Nimm mich mir und gib mich dir!	Ontneem mij mezelf en geef me aan u!
[er ist meines Lebens Licht;	[Hij is het licht van mijn leven;
meinen Jesum laß' ich nicht.]	mijn Jezus laat ik niet los.]
6. Koraal
Führ auch mein Herz und Sinn	Leid ook mijn hart en mijn gedachten
durch deinen Geist dahin,	door uw geest zo
daß ich mög alles meiden,	dat ik alles mijd
was mich und dich kann scheiden,	wat mij van u kan scheiden
und ich an deinem Leibe	en ik eeuwig een lidmaat
ein Gliedmaß ewig bleibe.	aan uw lichaam blijf.

Libretto: Salomo Franck	Vertaling: Ria van Hengel

Kale tekst origineel

1. Aria (T)

Nur jedem das Seine!
  Muß Obrigkeit haben
  Zoll, Steuern und Gaben,
  man weigre sich nicht
  der schuldigen Pflicht!
  Doch bleibet das Herze dem Höchsten alleine.

2. Recitatief (B)

Du bist, mein Gott, der Geber aller Gaben;
wir haben, was wir haben,
allein von deiner Hand.
Du, du hast uns gegeben
Geist, Seele, Leib und Leben
und Hab und Gut und Ehr und Stand!
Was sollen wir denn dir zur Dankbarkeit 
dafür erlegen, da unser ganz Vermögen
nur dein und gar nicht unser ist?
Doch ist noch eins, das dir, Gott, wohlgefällt:
Das Herze soll allein, Herr,
deine Zinsemünze sein.
Ach! aber ach! ist das nicht schlechtes Geld?
Der Satan hat dein Bild daran verletzet,
die falsche Münz ist abgesetzet.

3. Aria (B)

Laß mein Herz die Münze sein,
die ich dir, mein Jesu, steure!
Ist sie gleich nicht allzu rein,
ach, so komm doch und erneure,
Herr, den schönen Glanz bei ihr!
Komm! arbeite, schmelz und präge,
daß dein Ebenbild bei mir
ganz erneuert glänzen möge!

4. Recitatief / Duet (S, A)

Ich wollte dir,
o Gott, das Herze gerne geben;
der Will ist zwar bei mir,
doch Fleisch und Blut will immer widerstreben.
Dieweil die Welt das Herz gefangen hält,
so will sie sich den Raub nicht nehmen lassen;
jedoch ich muß sie hassen,
wenn ich dich lieben soll.
So mache doch mein Herz mit deiner Gnade voll;
leer es ganz aus von Welt und allen Lüsten,
und mache mich zu einem rechten Christen.

5. Aria / Duet (S, A)

Nimm mich mir und gib mich dir!
Nimm mich mir und meinem Willen,
deinen Willen zu erfüllen;
 [Meinen Jesum laß' ich nicht.
 weil er sich für mich gegeben,]
gib dich mir mit deiner Güte,
daß mein Herz und mein Gemüte
in dir bleibe für und für.
 [so erfordert meine Pflicht,
 klettenweis' an ihm zu kleben;]
Nimm mich mir und gib mich dir!
 [er ist meines Lebens Licht;
 meinen Jesum laß' ich nicht.]

6. Koraal

Führ auch mein Herz und Sinn
durch deinen Geist dahin,
daß ich mög alles meiden,
was mich und dich kann scheiden,
und ich an deinem Leibe
ein Gliedmaß ewig bleibe.


Libretto: Salomo Franck

Kale tekst Nederlandse vertaling

1. Aria (T)

Ieder het zijne!
Als de overheid
tol, belasting en giften eist,
moet men niet weigeren
zijn plicht te doen!
Maar het hart blijft van de Hoogste alleen.

2. Recitatief (B)

U bent, mijn God, de schenker van alle gaven;
wat wij bezitten hebben wij
uitsluitend uit uw hand ontvangen.
U, u hebt ons gegeven
geest, ziel, lichaam en leven
en have en goed en eer en rang!
Wat zouden wij u uit dankbaarheid 
daarvoor kunnen betalen, alles wat wij bezitten
is immers alleen van u en geenszins van ons?
Maar er is nog één ding dat u, God, behaagt:
alleen ons hart, Heer, moet de munt zijn
waarmee wij u betalen.
Maar ach, is dat geen waardeloos geld?
Satan heeft uw beeltenis daarop beschadigd,
er is een valse munt in omloop gebracht.

3. Aria (B)

Laat mijn hart de munt zijn
die ik u, mijn Jezus betaal!
Hij is weliswaar niet al te zuiver,
maar Heer, kom toch en vernieuw
zijn fraaie glans!
Kom, werk, smelt en stempel,
zodat uw evenbeeld bij mij
geheel vernieuwd kan glanzen!

4. Recitatief / Duet (S, A)

Ik wilde u,
o God, graag mijn hart geven;
de wil ís er wel,
maar vlees en bloed verzetten zich altijd.
Omdat de wereld mijn hart gevangen houdt
wil ze zich de prooi niet laten afnemen;
maar ik moet de wereld haten
als ik u wil liefhebben.
Vul dus mijn hart met uw genade,
haal al het wereldse en alle lusten eruit weg,
en maak van mij een ware christen.

5. Aria / Duet (S, A)

Haal mij weg bij mezelf en geef me aan u!
Haal mij weg bij mezelf en bij mijn wil
zodat ik uw wil kan vervullen;
 [Mijn Jezus laat ik niet los;
 omdat hij zich voor mij heeft gegeven,]
geef u aan mij met uw goedheid,
zodat mijn hart en mijn gemoed
voor altijd in u blijven.
 [is het mijn plicht
 onwrikbaar voor hem te leven.]
Ontneem mij mezelf en geef me aan u!
 [Hij is het licht van mijn leven;
 mijn Jezus laat ik niet los.]

6. Koraal

Leid ook mijn hart en mijn gedachten
door uw geest zo
dat ik alles mijd
wat mij van u kan scheiden
en ik eeuwig een lidmaat
aan uw lichaam blijf.


		Vertaling: Ria van Hengel