Johann Sebastian Bach
Herz und Mund und Tat und Leben (BWV 147a)
Geschreven voor 4e Advent
Voor het eerst uitgevoerd: 20 dec 1716
Libretto: Salomo Franck
Solisten SATB koor SATB
Totaal 6 delen, 1 koorwerk, 1 koraal
Vertaling: Henk Pijlman
Deze cantate werd de afgelopen jaren soms uitgevoerd
Bespreking
Deze cantate, die ten grondslag lag aan de bekende cantate BWV 147 met dezelfde titel, componeerde Bach in 1716 te Weimar, als cantate voor de vierde Adventszondag. Omdat te Leipzig gedurende Advent geen cantates werden uitgevoerd, bewerkte Bach de muziek binnen een maand na zijn aantreden tot een tweedelige cantate voor de feestdag van Maria Visitatie, 2 juli 1723, door tussen de aria's drie recitatieven in te voegen en het beroemde slotkoraal van beide delen nieuw te componeren. De onvolledig bewaard gebleven muziek van 147a kan uit die van BWV 147 gereconstrueerd worden.
1. Koor
SATB
| Herz und Mund und Tat und Leben | Hart en mond en daad en leven |
| muß von Christo Zeugnis geben | moeten van Christus getuigen, |
| ohne Furcht und Heuchelei, | zonder angst of gehuichel, |
| daß er Gott und Heiland sei. | dat hij God en Heiland is. |
wordt BWV 147/1
2. Aria (A)
alt
| Schäme dich, o Seele, nicht, | Schaam je niet, o ziel, |
| deinen Heiland zu bekennen, | om je Heiland te belijden, |
| soll er dich die Seine nennen | Hij zal je de Zijne noemen |
| vor des Vaters Angesicht! | voor het aangezicht van Zijn Vader! |
| Doch wer ihn auf dieser Erden | Want wie het niet schuwt |
| zu verleugnen sich nicht scheut, | hem op deze aarde te verloochenen, |
| soll von ihm verleugnet werden, | zal door hem verloochend worden |
| wenn er kömmt zur Herrlichkeit. | als hij tot de heerlijkheid komt. |
wordt BWV 147/3
3. Aria (T)
tenor
| Hilf, Jesu, hilf, daß ich auch dich bekenne | Help, Jezus, help! dat ook ik u belijd |
| in Wohl und Weh, in Freud und Leid, | in wel en wee, in vreugde en verdriet, |
| daß ich dich meinen Heiland nenne | dat ik u mijn Heiland noem |
| im Glauben und Gelassenheit, | in geloof met kalmte, |
| daß stets mein Herz von deiner Liebe brenne. | dat mijn hart altijd brandt van liefde voor u. |
| Hilf, Jesu, hilf! |
wordt BWV 147/7
4. Aria (S)
sopraan
| Bereite dir, Jesu, noch heute die Bahn, | Maak, Jezus, vandaag nog de weg voor u gereed, |
| beziehe die Höhle des Herzens, der Seele | betrek de holte van mijn hart, van mijn ziel |
| und blicke mit Augen der Gnade mich an! | en kijk naar mij met genadige ogen! |
wordt BWV 147/5
5. Aria (B)
bas
| Lass mich der Rufer Stimmen hören, | Laat mij de stemmen horen van de roependen |
| die mit Johannes treulich lehren, | die mij met Johannes getrouw leren |
| ich soll in dieser Gandenzeit | dat ik mij in deze genadetijd |
| von Finsternis und Dunkelheit | van duisternis en donker |
| Zum wahren Lichte mich bekehren. | moet bekeren tot het ware licht. |
wordt, met nieuwe tekst BWV 147/9
6. Koraal
SATB
| Dein Wort lass mich bekennen | Laat mij Uw woord belijden |
| Für dieser argen Welt, | ten overstaan van deze slechte wereld, |
| Auch mich dein'n Diener nennen, | laat mij mezelf Uw dienaar noemen |
| Nicht fürchten Gwalt noch Geld, | en niet bang zijn dat macht of geld |
| Das mich bald mög ableiten | mij weldra zullen afleiden |
| Von deiner Wahrheit klar; | van Uw heldere waarheid; |
| Wollst mich auch nicht abscheiden | wil mij ook niet afzonderen |
| Von der christlichen Schar. | van de schare christenen. |
niet overgenomen, vers 6 van Ich dank dir lieber Herre van Johan Kolrose (1535)