Eduard van Hengel

Johann Christoph Bach

Johann Christoph Bach (1642-1703, de jaartallen zijn van belang want diverse Bachs dragen zijn voornamen) werd in Arnstadt geboren. Hij was een neef van Sebastians vader en dus diens achteroom. Van 1665 tot zijn dood was hij als stadsorganist van Eisenach verbonden aan de Georgenkirche waar Sebastian gedoopt werd, en bovendien klavecinist van de hofkapel in het stadspaleis van het zelfstandige  mini-hertogdom Sachsen-Eisenach. Als musicus zonder compositorische verplichtingen componeerde hij diverse orgelwerken en vooral geestelijk vocaal werk in opdracht van welgestelden voor specifieke gelegenheden als huwelijken en rouwplechtigheden. Christoph was een rusteloos en moeilijk mens; hij lag regelmatig overhoop met het stadsbestuur maar werd desondanks zo gewaardeerd dat hij geen toestemming kreeg een functie in Schweinfurt te accepteren en zelfs een nieuw, destijds Thüringens grootste orgel in de Georgenkirche voor elkaar kreeg, waarvan hij de inwijding helaas niet meer mocht meemaken.

In de familie Bach gold Christoph als het grootste talent, een diepzinnig (profund) en expressief (ausdrückend) componist. Voor Sebastian, die zijn eerste tien jaren in Eisenach woonde, moet deze ‘profunde Onkel’ de eerste kennismaking met het vak hebben betekend (afbeelding).  In het Altbachische Archiv is Christoph met vijftien stukken rijk vertegenwoordigd.

Van deze 'belangrijkste Bach vóór Sebastian' bleven onderstaande vocale composities bewaard.

Nieuwkomers in zijn oeuvre kan ik aanbevelen, liefst in de uitvoeringen van Vox Luminis

- de kooraria Es ist nun aus (JCB3),

- het beroemde, ook door JSB uitgevoerde 22-stemmige Es erhub sich ein Streit (JCB11),

- het waarschijnlijk bij JSB's begrafenis uitgevoerde dubbelkorige Lieber Herre Gott, weck uns auf (JCB2)

- en de populaire solocantate Ach, daß ich Wassers genug hätte (JCB10) waarvan ik maar liefst 10 opnames kan aanbieden.